لرزه های گسل مشا چقدر جدی است؟

به گزارش مجله سلو بلاگ، تهران (پانا) - زمین اطراف تهران ناآرام شده. دماوند و رودهن و پردیس، در شمال شرق پایتخت، چند وقتی است که به لرزه افتاده اند. گسل های جنوبی و غربی تهران هم هر آن مستعد غرش و تکان دادن این شهر هستند. این ابرشهر با نزدیک به 9 میلیون نفر هر لحظه می تواند آبستن یک حادثه بزرگ باشد. زمین لرزه ای که سال هاست درباره آن صحبت می شود. حادثه ای که کارشناسان از آن به عنوان فاجعه بزرگ نام می برنند.

لرزه های گسل مشا چقدر جدی است؟

به گزارش شهروند، حالا انگار آن ساعت هولناک قدم به قدم به تهران نزدیک می شود. شهری که نه سازه هایش و نه در و دیوار و معابرش تاب تحمل چنین حادثه ای را ندارد. همین هم ترس و دلهره عجیبی به جان مردم انداخته و با هرخبری از لرزش زمین نگرانی آن ها بیشتر می شود. با این که مدت ها است متخصصان این حوزه، معین زمان، مکان و بزرگای زلزله را فراتر دانش فعلی بشری عنوان کرده اند، اما هنوز هم عموم ایرانیان از جمله پایتخت نشینان تنها راه آمادگی در مقابله زمین لرزه را پیش بینی زمان آن می دانند. همین نگاه اشتباه شرایط و تاب آوری تهران و اهالی آن را در مقابله با زلزله احتمالی تا این حد پایین نگه داشته است. تصمیم گیران و مسئولان هر از گاهی با کلی گویی و صحبت های تکراری فقط شرایط حاد پایتخت را بازگو می کنند و البته سعی دارند به نحوی نگرانی های عمومی از این واقعه محتمل را کاهش دهند.

خطر بیخ گوش تهران، نوزدهم اردیبهشت ماه امسال بود که تهران لرزید. در بحبوحه کرونا، پایتخت نشینان هراسان به خیابان آمدند و دوباره ترس از زمین لرزه همه شهر را فراگرفت. همان موقع اعلام شد که کانون زمین لرزه حوالی دماوند بوده و بعد فعالیت بخش شرقی گسل مشاء به عنوان منشأ این زمین لرزه معرفی شد. از آن تاریخ به بعد هم این منطقه چندباری لرزیده. زمین لرزه های حوالی دماوند، هرچند در فاصله کانونی چند کیلومتری از پایتخت واقع شده است، اما تجمع جمعیتی نسبتا بالای این مناطق و نیز تحریک بخش دیگر گسل های شمالی تهران، نگرانی های زیادی را به دنبال داشته است.

دو تفسیر از زمین لرزه های دماوند

مهدی زارع، استاد پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله درباره آنچه در این روزها در اطراف دماوند و زیر گوش تهران رخ می دهد، توضیح داد: این زمین لرزه ها از دو دیدگاه متفاوت قابل تفسیر است. نخست اینکه ما این زلزله ها را پس لرزه همان زمین لرزه نوزدهم اردیبهشت ماه بدانیم، به این تعبیر ما با خوشه ای لرزه ای در حوالی تهران روبرو هستیم که در واقع می تواند باعث کاهش تنش های تجمیع شده باشد. به عبارت ساده تر با این نگاه، حداقل خطر این گسل برای تهران کمتر شده است.

او ادامه داد: اما تفسیر دیگر که ترسناک هم هست، بر این پایه استوار است که همه زمین لرزه های رخ داده در حوالی دماوند و گسل مشاء یا به طورکلی این خوشه لرزه ای، پیش لرزه ای برای زلزله بزرگ باشد. در این صورت شرایط به کلی برای تهران متفاوت است، یعنی ما باید منتظر زلزله ای بیش از 5/5 تا 6 ریشتر در این منطقه باشیم که در این صورت یایتخت و به خصوص بخش های شرقی و شمالی آن در معرض خطر جدی قرار می گیرند.

زلزله دماوند در زمان فتحعلی شاه

به گفته زارع در تاریخچه فعالیت این گسل، دو زلزله بزرگ دیده می شود. نخست زلزله 1665میلادی در زمان حکومت صفویان که موجب زمین لغزش بزرگ تری در شرق مشاء شد و دریاچه تار را در ارتفاع سه هزار متری در دل رشته کوه البرز ایجاد کرد. زمین لرزه دوم در سال 1830 میلادی همزمان با حکمرانی فتحعلی شاه قاچار در این منطقه رخ داد، یعنی حدود 190 سال پیش در این منطقه زمین لرزه ای به بزرگای 7 ریشتر رخ می دهد. زلزله ای که خسارت های زیادی را به دنبال داشت. براساس اسناد و مدارک موجود در آن زمان، این زمین لرزه به ساختمان های دولتی در ساری، آمل و دامغان هم خسارت وارد کرد. شدت آن زمین لرزه تا شهر باکو هم احساس شد.

گسل 180 کیلومتری مشاء سه قطعه مهم دارد. قطعه غربی که از شمال آبیک تا حدود شهرستانک در استان البرز ادامه دارد، قطعه مرکزی که از شهرستانک تا روستای کلان لواسان ادامه یافته و قطعه شرقی که از کلان تا جنوب غرب فیروزکوه امتداد دارد.

به گفته مهدی زارع قطعه فعال گسل مشاء در نیم قرن اخیر همین قطعه ای است که زلزله های چندماه گذشته روی آن رخ داده است: این بخش، یعنی قسمت شرقی گسل مشاء توان ایجاد زمین لرزه ای به بزرگای 7 ریشتر را دارد. قطعه غربی و مرکزی که طول بیشتری دارند، در همین حدود و کمی بیشتر توان ایجاد زمین لرزه دارند. نکته قابل تأمل این است که بخش مرکز این گسل فقط 14 کیلومتر با شمال تهران فاصله دارد.

او ادامه می دهد: طی 25 سال گذشته 176 زلزله با بزرگای 5/2 تا 6/4 ریشتر روی قطعه شرقی این گسل ثبت شده است. قبل از زمین لرزه نوزدهم اردیبهشت ماه، دو پیش لرزه با بزرگای 3 ریشتر در همین منطقه ثبت شده بود، بعد از آن هم چند لرزه دیگر در این بخش از گسل مشاء ثبت شده است.

این استاد زلزله شناسی این را هم می گوید که همه این فعالیت ها فقط مربوط به یکی از گسل های نزدیک پایتخت است، درحالی که تهران و مناطق اطراف آن چندین گسل دیگر هم دارد که هرکدام از آنها می تواند فعال شود و خطر بروز زمین لرزه را افزایش دهد.

طی 25 سال گذشته 176 زلزله با بزرگای 5/2 تا 6/4 ریشتر روی قطعه شرقی این گسل ثبت شده است. قبل از زمین لرزه نوزدهم اردیبهشت ماه، دو پیش لرزه با بزرگای 3 ریشتر در همین منطقه ثبت شده بود، بعد از آن هم چند لرزه دیگر در این بخش از گسل مشاء ثبت شده است.

زلزله در تهران فقط به محدوده جغرافیایی این شهر محدود نمی شود. تمرکز بالای جمعیت در این شهر و مناطق اطراف آن و تجمع مراکز و سازمان های ریز و درشت، شرایط را به نحوی پیچیده کرده که وقوع زلزله بزرگ در پایتخت را می تواند به یک فاجعه ملی تبدیل کند. مهدی زارع، استاد پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله می گوید متأسفانه این اتفاق در تهران فاجعه بار است و باید هرچه سریع تر درباره میزان خسارت ها کارشناسی های دقیق صورت گیرد، تعابیر کلی برای برنامه ریزی های دقیق و علمی کفایت نمی کند.

نبود نگاه سیستماتیک برای کاهش ریسک زمین لرزه

او یکی از مسائل اساسی درباره آمادگی در مقابل زمین لرزه در ایران را نبود آگاهی عمومی می داند: متأسفانه با وجود قرارگیری کشورمان در کمربند لرزه ای، عموم مردم اطلاعات کافی از این پدیده و به دنبال آن آمادگی لازم برای مقابله و روبروه با این پدیده را ندارند.

زارع می گوید درباره آمادگی در سطح کلان برای کاهش ریسک زمین لرزه، دو مشکل اساسی وجود دارد: موضوع زلزله و آمادگی در برابر آن به طور کلی یک موضوع بلندمدت است. به عنوان مثال اگر قرار است از امروز اقدامی در این زمینه انجام شود، نتیجه آن در سال 1420 یا حتی 1425 به بار می نشیند. اما متأسفانه نگاه مدیریتی در کشور ما، اصلا بلندمدت نیست و همین مسأله باعث می شود اقدامات زیربنایی مناسبی در این زمینه شکل نگیرد.

زارع دومین مشکل را نبود نگاه سیستماتیک تصمیم گیران و تصمیم سازان به مقوله کاهش خطرات زلزله عنوان می کند: متأسفانه ایمنی یا همان کاهش مخاطرات زلزله به یک نگاه کلی نگر نیاز دارد، نه اینکه با تغییر مدیران رویکرد تغییر پیدا کند و اقدامات انجام گرفته نادیده انگاشته شود. ما برای روبروه با این خطر بالقوه نیاز به یک برنامه منسجم داریم، این برنامه نباید با رفت وآمد مدیران تغییر کند.

بی نهایت اس ام اس: اس ام اس عاشقانه، جدید، خنده دار

صبح مهریز: مجله فروش و راهکارهای بازاریابی مدرن و دیجیتالی

منبع: خبرگزاری پانا
انتشار: 14 شهریور 1400 بروزرسانی: 14 شهریور 1400 گردآورنده: sloblag.com شناسه مطلب: 27128

به "لرزه های گسل مشا چقدر جدی است؟" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "لرزه های گسل مشا چقدر جدی است؟"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید