حرف های صریح احمد پوری و جواد مجابی درباره حق امتیاز

به گزارش مجله سلو بلاگ، جواد مجابی و احمد پوری حرف های صریحی در همایش حقوق مالکیت ادبی درباره معضل رعایت نشدن حق نشر در ایران مطرح کردند.

حرف های صریح احمد پوری و جواد مجابی درباره حق امتیاز

به گزارش خبرنگاران، همایش حقوق مالکیت ادبی؛ گفته ها و ناگفته ها روز پنجشنبه 8 شهریور ماه در پایتخت کتاب برگزار گردید.در این مراسم، احمد پوری -مترجم و نویسنده- اظهار کرد: رعایت حقوق پدیدآورنده اثر مدتهاست که مطرح می گردد و همه نویسندگان به نحوی از انحاء با مسئله حقوق مؤلف روبه رو گردیده اند. او با اشاره به تجربه خود درباره کپی غیرمجاز از آثارش اضافه نمود: حقوق پدیدآورنده بخشی از وجدان ما را در گیر نموده است و یکی از دغدغه های همیشگی نویسندگان به حساب می آید.پوری درباره توجه برخی مترجمان به حق مولف، بیان نمود: حدود 18 سال پیش با کتاب داستان های از نظر سیاسی بی ضرر آشنا شدم. این کتاب در آمریکا با میلیون ها نسخه منتشر گردیده بود. وسوسه شدم تا این کتاب را ترجمه کنم. برای ترجمه کتاب با نویسنده آن مکاتبه کردم. هرچند که احساس می کردم تلاشم برای برقراری ارتباط با نویسنده کتاب بی اثر خواهد بود اما با حیرت تمام این نویسنده به درخواست من برای ترجمه کتاب به فارسی پاسخ مثبت داد.این مترجم گفت: نویسنده آمریکایی ابتدا از من بیوگرافی و سابقه فعالیت هایم را درخواست کرد. من نیز درباره خودم و کتاب هایی که ترجمه نموده بودم و همچنین ادبیات ایران برایش نوشتم. بعد از اعلام رضایت این نویسنده تصور کردم که او این مکاتبه را به معنای پرداخت حقوق مادی تلقی نموده است. بنابراین برای او نوشتم که این اجازه به این معناست که ماجرای اصلی حق امتیاز را درباره ما در نظر نگیرید. این نویسنده نیز پذیرفت.او سپس خاطرنشان: ترجمه کتاب داستان های از نظر سیاسی بی ضرر در ایران منتشر و بسیار مورد استقبال نهاده شد. حتی یکی از روزنامه ها یک صفحه کامل را به این کتاب اختصاص داد. ترجمه این کتاب را هم برای جمیز فین گارنر فرستادم.پوری در ادامه مقاله نویسنده کتاب را خواند و گفت: ترجمه کتاب داستان های از نظر سیاسی بی ضرر فتح بابی بود که بدانیم با پدید آورنده می توانیم ارتباط برقرار کنیم، هرچند که این موضوع دردی را دوا نمی نماید و اصل مسئله را نمی تواند حل نماید. وی گفت رعایت حق مؤلف مسئله مهمی است که امیدوارم حاصل صحبت های دوروزه به این موضوع کمک کند، راهی برای حل این معضل پیدا کنیم.

عباس زراعت - رییس دانشگاه کاشان - نیز در بخش دیگری از این نشست با بیان این که زمان کافی برای سخن گفتن درباره مساله حق امتیاز وجود ندارد و احتیاج به آنالیز بیشتر در نشستی در این دانشگاه است، گفت: در این زمان محدود می خواستم درباره مباحث فقهی حق امتیاز و دیدگاه های فقها وجود دارد صحبت کنم که با توجه به وقت محدود صحبت نمی کنم. در حق مالکیت مادی، معنوی و سایر مباحث در دنیا باید تاسف بخوریم. براساس آماری که وجود دارد، از سال 2011 تا 2017 ایران همیشه رتبه های پایینی داشته است که ابتدا در رتبه 110 در بین 131 کشور در دنیا بودیم که تا الان به رتبه 99 در بین 127 کشور رسیده ایم. در میان کشورهای منطقه نیز رتبه 12 در بین 17 کشور را داریم. این در حالی است که ایران با وجود پشتوانه عظیم فرهنگی، شایسته چنین جایگاهی نیست و مسئولان و صاحب نظران باید فکری برای این مساله نمایند.

زراعت با اشاره به این که در حوزه های مختلفی فعالیت نموده است، اضافه نمود: به توصیه دوستان مجوز نشر گرفتیم و دو، سه کتاب چاپ کردیم اما دیدیم که این کار ما نیست. در زمینه تالیف نیز 120 اثر منتشر نموده ام که بعضی حدود 100 هزار تیراژ داشته اند اما اگر یک پرونده وکالت را برعهده بگیرم شاید به اندازه حق التالیف کل آثار باشد؛ چرا که حق التالیف اندکی به نویسندگان پرداخته می گردد.

این استاد رشته حقوق خاطر نشان کرد: باید درباره شرایط سیاسی حاکم بر کشور در دهه 40 که این قانون نوشته شد صحبت کنیم که آن را به زمان دیگری واگذار می کنم. اما درباره مباحث اخلاقی که درد اصلی کشور ما در همه زمینه ها بصوص این حوزه است، باید صحبت کنیم؛ چون این مساله از طرف هیچ کدام از طرفین رعایت نمی گردد. در واقع باید در زمینه اخلاقی مباحث بسیار کار کرد تا قوانین اصلاح گردد.

در بخش دیگری از این نشست مجابی اظهار کرد: دومین باری است که در جلسه ای مربوط به حق امتیاز شرکت می کنم. اولین بار در سال 55-56 این موضوع مطرح شد که در آن جلسه ایرج افشار، کریم امامی، احسان نراقی و شاید نجف دریابندری بودند و طبیعتا هیچ نتیجه ای از آن جلسه حاصل نشد.

او سپس گفت: امروز هم صحبت از حق امتیاز لازم اما بی نتیجه است. این موضوع برای نویسندگان، ناشران و پاره ای از اهل ادب و انجمن صنفی اهمیت دارد و مسئله ای نیست که افکار عمومی به آن توجه نمایند. ما نمی توانیم نظر افکار عمومی را تغییر بدهیم و حقیقتی را ابراز که که به پنتیجه برسد. اما ما وظیفه داریم آن را بگوییم. اگر کسی در طول زمان حرفش درست نباشد، باید پوزش بخواهد و اگر حرف جدیدی دارد، ارایه دهد.مجابی سپس اظهار کرد: بی گمان، مسئله مالکیت فکری در این مملکت به هیچ وجه مورد استفاده نیست و اعتباری ندارد. بسیاری از آثار خارجی و حقوق ما در زمینه موسیقی، سینما و ادبیات مورد تعرض و تجاوز قرار می گیرد. مشکل عمده ای که ما از دو سو با آن روبه رو هستیم، این است که کسانی هستند که منافع آن ها اقتضا می نماید که در برابر مصلحت کشور و مصلحت فرهنگی و اعتبار و آبروی مملکت جبهه بگیرند. بالاخره یک روز باید به این قرارداد بین المللی بپیوندیم که بیش از این ما را سارق و خاطی نپندارند. هر کس باید دیدگاه خود را با دلایلش مطرح کند. مالکیت فکری نه مورد توجه افکار عمومی است و نه زمامداران به آن اهمیت می دهند.این شاعر بیان نمود: امروز بازی های زبانی بین ما وجود دارد که به ظاهر فریبنده هستند ولی باطن موحشی دارند. گاهی زبان به وسیله مسئولان خراب گردیده و پاره ای از کلمات و اصطلاحات ایجاد می گردد، مثلا می گویند تعدیل نیرو یا وقتی می خواهند فرهنگ حاشیه بر مدنیت شهری تحمیل نمایند، از اصطلاح مهندسی فرهنگی استفاده می نمایند. یا از اصطلاح بار وظیفه بر دوش سنگینی می نماید که مربوط به دوره حمالی است و باید دید این کلمات از چه فضایی آمده است. همین قضیه، ادبیات حمالی و نقالی را در بخشی از مطبوعات و ادبیات خودمان تعمیم می دهم. ما تولیدات ادبی و فرهنگی دیگران را می گیریم و عینا نقل می کنیم؛ که ادبیات اساسش حمالی و نقالی است. در مطبوعات درباره دریدا مقاله های زیادی نوشته می گردد اما درباره ملک الشعرای بهار یا صادق چوبک، چون سواد و مطالعه می خواهد، مطالبی نوشته نمی گردد.مجابی در ادامه گفت: مهندسی معکوس از آن واژه هاست که در نوشته، موسیقی و فیلم تجربه می کنیم و قطعات آن ها را به اسم خودمان بازسازی می کنیم و می گوییم دانشمندان ما با مهندسی معکوس به اینجا رسیده اند. آنچه اهمیت دارد، مهندسی مستقیم است. در زمینه مونتاژ و تقلید، مرتب کارهای دیگران را برمی داریم و به اسم خودمان منتشر می کنیم. شاید در یک دوره کوتاه خوشایند کسانی که به آمارها توجه دارند باشد ولی دیری نخواهد پایید که رسوا خواهند شد. مهندسی فرهنگ وجود ندارد، باید فرهنگ را اعتلا داد. اما عملا دیدیم در هر دو نظام به جایی نرسید. حق امتیاز اجازه می دهد مهندسی معکوس در زمینه فرهنگی، مسائل فکری و مسائل صنعتی را در جایی متوقف کنیم و داشته های اندک خودمان را از چیزهای عاریتی جدا کنیم و به آنچه داریم باز گردیم. شک ندارم در این مملکت نیروهای جوان و نیروهای مسن، لیاقت های زیادی برای فرهنگ و موارد دیگر دارند.او با بیان اینکه در کشور ما پیرسالاری وجود دارد و جوان کشی می نمایند، گفت: با تلاش جوانان، آنها اجازه نمی دهند که عده ای هر کاری که می خواهند انجام بدهند. این جریان مرا به یاد داستان منوچهری در دربار می اندازد که جوان بود و در دربار به او می گفتند تو جوان هستی و او پاسخ داد اگر ملاک سن باشد، شیطان از همه ما داناتر است.این شاعر در سرانجام سخنانش درباره حق امتیاز اظهار کرد: در صنعت نشر ما ترجمه حرف اول را می زند و بعد از آن کتاب های مردگان که ناشران با آنها جان می گیرند و بعد آثار مولفان واقع شده است. در هر کشوری نویسندگان و پژوهشگران آثار خود را عرضه می نمایند و بعد ترجمه اهمیت دارد. نباید نشر مملکت مان را به سمت ترجمه ببریم، چرا که ارزان وسودآور است و کمتر دچار سانسور می گردد، مانند ترانه هایی که از تلوزیون شاهد آن هستیم. امیدوارم اگر حدود حق امتیاز تعیین و قانونمند گردد، این کپی کاری ها یک جایی متوقف گردد که این امر با موعظه و اخلاق درست نمی گردد، باید پایه قانونی داشته باشد.

منبع: خبرگزاری ایسنا
انتشار: 18 آبان 1397 بروزرسانی: 6 مهر 1399 گردآورنده: sloblag.com شناسه مطلب: 448

به "حرف های صریح احمد پوری و جواد مجابی درباره حق امتیاز" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "حرف های صریح احمد پوری و جواد مجابی درباره حق امتیاز"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید