سهمیه بندی ثبت آثار مانع حفاظت به موقع است - مجله سلو بلاگ

مصیب امیری (رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری) در نشست تخصصی منظره ثبت میراث فرهنگی و طبیعی با اشاره به قوانین حفاظت از میراث فرهنگی در سال 1309 که سطح بندی آثار را مورد تأکید قرار داده است، گفت: پیشنهاد میکنم ثبت آثار در سه سطح دنیای، ملی و منطقه ای (محلی) انجام گردد. همانطور که ضوابط در حفاظت متفاوت هستند باید در ثبت هم تفاوت قائل شد. بهتر است آثار ملی در قالب درجه یک و دو ثبت شوند.

رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در مورد اولویت بندی ثبت آثار به فرایند پیروز گذشته اشاره نمود و گفت: در دوره های پیشین استانها در ثبت آثار از هم پیشی می گرفتند اما در حال حاضر ثبت آثار برای استان ها بدون در نظر گرفتن تعداد آثار و مساحت هر استان سهمیه بندی شده و به همین علت تعداد آثار به ثبت رسیده به نسبت سالهای گذشته کاهش یافته است.

او توضیح داد: اگر به وظیفه سازمانی خودمان که حفاظت و مقدمه اش ثبت است بازگردیم در این صورت سهمیه بندی نمی تواند معنی داشته باشد، زیرا باید به راهی برسیم که بتوانیم آثار بیشتری را ثبت و نهایتا حفاظت کنیم.

امیری در ادامه با تأکید بر این نکته که باید به کارشناسان استانی در پفراینده های ثبتی اعتماد کنیم تا فرایند ثبت آثار سرعت یابد توضیح داد: برای سرعت بخشیدن به اقدامات ثبتی باید شیوه نامه ای مشخص تدوین کنیم که نشان دهنده اولویت های وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اعم از بناهای تاریخی، تپه ها یا دوره های تاریخی باشد و در اختیار استانها قرار گیرد.

رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با اشاره به وجود 36 هزار اثر ثبت شده در مقابل 100 هزار اثر شناسایی شده در کشور گفت: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری آمادگی دارد در ثبت تپه های باستانی و حفاظت از آنها با استانها همکاری کند، هم اکنون نیز ادارات استان در مواردی بصورت غیر رسمی از پژوهشگاه مشورت میگیرند.

او در انتها تأکید کرد: نحوه تهیه پفراینده ثبتی در گذشته بسیار آسان تر بود و در حال حاضر این فرایند سنگین شده که لازم است این روال کمی آسان تر گرفته گردد تا در زمان کمتری ثبت و حفاظت صورت گیرد.

علیرضا انیسی (رئیس پژوهشکده ابنیه و بافت های فرهنگی تاریخی) در ادامه این نشست گفت: سال جاری نخستین سال در قرن پانزدهم است و باید با جمع بندی از قرن گذشته منظره آینده را در حوزه ثبت متصور بشویم.

او با مهم برشمردن موضوع ثبت آثار آن را پایه حفاظت در کشور در زمینه میراث فرهنگی و طبیعی دانست و توضیح داد: گام نخست در حوزه پژوهش، معرفی و حفاظت، از ثبت شروع می گردد و پیش از آن در دایره کاری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و دولت قرار نمیگیرد، ولی بعد از ثبت در مورد آثار مسئول هستیم.

او اضافه نمود: از سال 1309 که قانون ثبت آثار که عمدتا آثار غیر منقول شامل بناها و محوطه ها را در بر میگرفت، پیشرفت های زیادی داشته ایم و اکنون مسئولیت ثبت آثار طبیعی و حفاظت از آن نیز به عهده ما گذاشته شده است.

انیسی با بیان اینکه از اواخر دهه هشتاد شاهد برتری ثبت آثار ناملموس و طبیعی که مورد توجه یونسکو است بودیم، گفت: در حوزه میراث طبیعی تنها دو اثر ثبت شده که عدد کمی است، در زمینه میراث ناملموس کمی شرایط قابل قبول تر و در میراث ملموس به نسبت بهتر است.

رئیس پژوهشکده ابنیه و بافت های فرهنگی تاریخی در انتها پیرامون اینکه سهمیه بندی ثبت آثار مانع حفاظت به موقع است، اضافه نمود: باید با توجه بیشتر به حوزه میراث ناملموس و میراث طبیعی دریابیم که چگونه می توانیم سطح خودمان را در کشور و دنیا ارتقا دهیم.

در ادامه این نشست مصطفی پورعلی (مدیر ثبت و حریم آثار، حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی) با اشاره به موضوع منظرهسازی در حوزه ثبت توضیح داد: در دوره تازه فعالیت وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بنا به ملاحظات اداری این نگاه شکل گرفته که شاید بتوان تمامی شوراها را تجمیع کرد و بعنوان شورای ملی سازوکاری تعریف کنیم که عده ای در آن عضویت داشته باشند و امور ثبت در آن ها آنالیز گردد که شخصا با این طرح مخالف هستم و معتقدم تخصصی بودن شوراها در مقیاس ملی و دنیای لازم است.

او با اشاره به چالش های کمی و کیفی موجود در حوزه ثبت آثار با انتقاد از اینکه تعداد آثار ثبتی کشور در مقایسه با سابقه تمدنی ایران بسیار کم است، اضافه نمود: نسبت به کشورهایی با تمدن های مشابه در این حوزه کمتر و ضعیف تر عمل نموده ایم.

پورعلی در ادامه با بیان اینکه در حوزه میراث فرهنگی ناملموس تعریف علمی نداریم و باید باز تعریفی برای این مفهوم داشته باشیم، گفت: در مورد آثار فرهنگی تاریخی تعاریف مشخص و واضح است اما میراث ناملموس نیازمند یک بازنگری در عنوان است.

در ادامه این نشست که با حضور علیرضا قلی نژاد پیربازاری (معاون فناوری و کاربردی سازی پژوهشگاه)، ناصر رضایی (رئیس گروه پژوهشی گردشگری و میراث طبیعی)، مرتضی رضوانفر (مدیر پایگاه میراث فرهنگی خلیج فارس)، غلامرضا رحمانی (رئیس پژوهشکده حفاظت و بازسازی آثار تاریخی فرهنگی)، علیرضا حسن زاده (رئیس پژوهشکده مردم شناسی)، فاطمه داوری (مشاور معاون میراث فرهنگی)، سیما حدادی (رئیس اداره ثبت و پاسداری میراث فرهنگی ناملموس)، علی قمی اویلی (رئیس گروه میراث طبیعی و عضو شورای ملی ثبت میراث طبیعی کشور)، سعید خاصی پور (سرپرست گروه آنالیز و مشخص حرائم آثار تاریخی) و مهران مقصودی (عضو شورای ملی ثبت میراث طبیعی کشور) همراه بود، پیشنهاداتی در مورد منظره ثبت میراث فرهنگی و طبیعی مطرح و مورد آنالیز قرار گرفتند.