مراکز رشد و نوآوری دانشگاه ها را بیشتر بشناسید - مجله سلو بلاگ

گروه فناوری خبرنگاران؛ حمیده آقاجانی - در کشوری مثل ایران درس خواندن به قدری برای خانواده ها اهمت دارد که در عالم رویا از همان کودک فرزندانشان یا دکتر می شدند یا مهندس! قدیمتر ها هم آن خانواده هایی که دستشان به دهنشان می رسید پسر ها را راهی دیار فرنگ می کردند و یک آقای دکتر تحویل می گرفتند، همین ها بعد از انقلاب سکان دانشگاه ها را در دست گرفتند و رفتیم به سوی کیفی سازی درس ها؛ همان کاری که در دانشگاه های برجسته دنیا می شد. غافل از اینکه این دانشگاه ها بعد از چند سال جهت حرکتشان تغییر کرد، اما ما همچنان درجا زده و از یک جایی به بعد افتخارمان شده بود فراوری علم.

دانشگاه های نسل اول و دوم در هزاره جدید زودتر از آنچه تصورش می رود از رونق افتادند و جای خود را به دانشگاه های نسل سوم و چهارم و در چند سال اخیر نسل پنجم دادند. اقدامی که موجب شد فرایند توسعه علم و فناوری در این کشور ها شتاب بیشتری به خود گیرد. تا یک جایی افتخارمان این بود که ایران سرزمین مهد و تمدن که روزگاری دانشمندانش در دنیا شهره بودند و کتابهایشان مرجع درسی خارجی زبانان، رتبه چهارم فراوری علم را دارد و از کشور هایی همچون ژاپن و کره هم بالاتر است؛ اما چه اتفاقی می افتد که صنعت و اقتصاد ما لاکپشت گونه در حرکت است و صنعت کشوری مثل ژاپن همچون غزالی تیزپا با سرعتی باور نکردنی رو به جلو حرکت می نماید؟

حرف از دانشگاه های طراز اول شد، نگاهی به کارنامه این دانشگاه ها خصوصا آن ها که در حوزه فناوری دستی بر آتش دارند نشان می دهد که کوشش کردند با توسعه مراکز رشد و نوآوری در دل دانشگاه این فاصله را کم کنند. راه اندازی پارک های فناوری، برج فناوری و ناحیه نوآوری در دل دانشگاه اقدامی بود که علاوه بر تشویق نسل جوان به سوی فراوری و اجتناب از پشت میز نشینی، راه ارتباط با صنعت را هموارتر کرد.

سرزمینی به وسعت ناحیه نوآوری شریف

مهم ترین برنامه پارک علمی و فناوری دانشگاه صنعتی شریف که در سال 95 تاسیس شد، هویت بخشی و توسعه نواحی اطراف دانشگاه، تحت عنوان ناحیه نوآوری شریف بوده است. این ناحیه 250 هکتاری بین خیابان آزادی و سه بزرگراه شیخ فضل الله نوری، یادگار امام و جناح قرار گرفته است.

در حقیقت مهمترین اصل در ناحیه نوآوری شریف، توسعه با موضوع بخش خصوصی و بدون مشارکت مستقیم نهاد های دولتی است. اجزای اصلی ناحیه نوآوری شرکت ها هستند که با استقرار و فعالیت خود در ناحیه و در ارتباط با دانشگاه موجب رشد و پیشرفت خود و نیز ایجاد هم افزایی و ارزش آفرینی در ارتباط با سایر شرکت های مستقر در ناحیه می شوند. خوب است بدانید که طبق گفته مسئولان دانشگاه صنعتی شریف سال 97، 450 شرکت دانش بنیان در این ناحیه مستقر بودند.

یکی از ایده های جالب در مراکز نوآوری و رشد دانشگاه ها ایجاد برج های فناوری است؛ برج فناوری طرشت پروژه ای عظیم است که دانشگاه صنعتی شریف در زمینی بالغ بر 3200 مترمربع و در زیربنای 2600 مترمربع در دست احداث است. قرار است این برج تا تابستان 99 در 120 واحد برای استقرار شرکت های دانش بنیان مورد بهره برداری قرار گیرد.

مجید دهبیدی پور رییس پارک علم و فناوری دانشگاه صنعتی شریف امیدوار است؛ تا کمتر از 10 سال آینده این ناحیه به عنوان مهم ترین ناحیه نوآوری کشور، به بستر مناسبی برای رشد و نمو کسب و کار های دانش بنیان بدل گردد.

برترین های فنی-مهندسی در دانشگاهی 89 ساله / علم و صنعت خانه ای برای ایده های نوپا

دانشگاه علم وصنعت ایران، یکی از سه دانشگاه برتر فنی- مهندسی کشور به شمار می رود که دارای 15 دانشکده، 12 پژوهشکده، 13 مرکز تحقیقاتی، یک موسسه تحقیقاتی و 9 قطب علمی است. مرکز رشد دانشگاه علم و صنعت ایران در زمینی به مساحت 420 هزار متر مربع در شمال شرقی شهر تهران واقع شده است. این دانشگاه هشتاد و نه سال سابقه فعالیت های آموزشی و پژوهشی دارد.

ماموریت اصلی مراکز رشد ایجاد فضای مناسب جهت تجاری سازی دستاورد های تحقیقاتی و فناورانه و حمایت از توسعه کسب و کار های دانش بنیان است. این مرکز در سال 1381 پیروز به کسب موافقت اصولی شد و در حال حاضر در فضایی مستقل از پردیس اصلی دانشگاه علم و صنعت ایران در زمینی به مساحت 2500 متر مربع و با بنای مفید 4 هزار مترمربع مستقر است و با ارائه امکانات و خدمات مورد احتیاج به صاحبان ایده و شرکت های کوچک و متوسط نوپای فناور، هزینه های شروع به کار آن ها را پایین آورده و ریسک شکست این واحد ها را کاهش می دهد.

در حال حاضر 31 واحد فناور با ایده های محوری مبتنی بر دانش در این مرکز مستقرند که تعداد 9 واحد فناور در مرحله دانش بنیان هستند، 19 واحد فناور در مرحله رشد و 3 واحد دیگر در مرحله پیش رشد می باشند.

با شعار دانشگاه کارآفرین خواجه نصیری ها قدم پیش نهادند

اسفند ماه 1387 مجوز مرکز رشد واحد های فناور دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی صادر شد. این مرکز در سال ابتدایی مباحث ساختاری و اساس نامه ای خود را به انجام رسانید و از 1389 پذیرش شرکت ها را به طور گسترده تر شروع کرد و مراحل توسعه خود را به سرعت پیمود.

حضور در بین 5 دانشگاه برتر صنعتی کشور و وجود دانشجویان و فارغ التحصیلان توانمند و نخبه این امکان را به مرکز رشد دانشگاه داده که بتواند شاهد استقرار شرکت های کیفی و عرضه محصولات در کلاس فناوری های پیشرفته مورد احتیاج بازار باشد.

هدف از راه اندازی مرکز رشد خواجه نصیر ایجاد بستر ها و سازکار مناسب در حمایت از ایده های نوآورانه و فناورانه جامعه دانشگاهی و جهت دهی آن ها به سوی شکل­گیری کسب و کار پایدار و تجاری سازی محصولات با شعار دانشگاه کارآفرین بر مبنای اقتصاد دانش ­بنیان بوده است و در حال حاضر 31 هسته کارآفرین در دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی وجود دارد و 26 شرکت تحت حمایت مرکز رشد این دانشگاه هستند.

برج های امیرکبیر خانه ایده ها می گردد

مرکز رشد واحد های فناور دانشگاه صنعتی امیرکبیر از ایجاد و توسعه کسب و کار هایی که اهداف مالی مبتنی بر دانش و فناوری دارند و در قالب واحد های نوپای فعال تشکیل شده، حمایت و پشتیبانی می نماید تا تیم ها با ریسک و هزینه کمی فعالیت خود را جهت تجاری سازی محصولشان شروع کنند. متقاضیان در صورت پذیرش در دوره پیش رشد به مدت 6 ماه و در دوره رشد به مدت 3 سال در این مرکز مستقر شده و از حمایت های مادی و معنوی دانشگاه بهرمند می گردند.

مهمترین اهداف این مرکز شامل بسترسازی جهت تجاری کردن دستاورد های تحقیقاتی، یاری به رونق اقتصاد محلی مبتنی بر فناوری، ایجاد فضای لازم جهت گسترش و رشد واحد های کوچک و متوسط دانش مدار و فناور فعال در زمینه های فناوری، بسترسازی به منظور ایجاد فرصت های شغلی مناسب جهت جذب کارآفرینان و دانش آموختگان دانشگاهی در زمینه های فناوری و فراوری و توسعه محصولات و فرآیند های فناوری قابل عرضه به بازار است.

مرکز رشد دانشگاه صنعتی امیرکبیر دو برج فناوری دارد؛ برج فناوری ابن سینا که در خیابان بالاور مشتمل بر 6 طبقه بوده و در حالا حاضر میزبان نزدیک به 140 تیم فناورانه و شرکت دانش بنیان می باشد. برج فناوری شماره 2 این دانشگاه نیز در تقاطع خیابان ولیعصر واقع شده است، این برج 8 طبقه داشته و هر طبقه 250 متر مربع مساحت دارد که در اختیار هسته های فناور و شرکت های دانش بنیان قرار می گیرد.

استقرار واحد های فناور در مرکز رشد دانشگاه صنعتی امیر کبیر شامل 2 نوع استقرار دوره پیش رشد و دوره است. در دوره پیش رشد متقاضیان در صورت پذیرش در دوره رشد مقدماتی به مدت 6 ماه در مرکز رشد مستقر خواند شد. طی این مدت به افراد و یا گروه های مستعدی که دارای ایده های نوآورانه صنعتی هستند، مشاوره و آموزش های لازم برای آشنایی با بازار، شناسایی گروه کاری، تثبیت ایده کاری و ایجاد هویت حقوقی مستقل داده شده و در صورت پیروزیت در این دوره مقدماتی و کسب هویت حقوقی مستقل، واحد های نوپا می توانند متقاضی اسکان رسمی در مرکز رشد شوند. در دوره رشد نیز هر تیم حداکثر در یک دوره 3 ساله واحد های فناوری مستقر در مرکز رشد به معیار های رشد یافتگی دست یافته و پس از آن از مرکز رشد خارج خواهند شد.

راه طولانی رسیدن به یک الگوی پیروز در دل دانشگاه عریض و طویل آزاد

دانشگاه آزاد به عنوان بزرگترین دانشگاه بخش خصوصی در کشور این توانایی را دارد که ایده های نوپا را تحت حمایت خود قرار دهد. البته در این حوزه اقداماتی نیز اجرا شده است و بعضی واحد های دانشگاهی مرکز نوآوری و رشد دارند، اما به آن شکل نیست که بتواند احتیاج صنعت را رفع کند یا اگر اقدامی اجرا شده خیلی شفاف نیست.

آخرین مرکزی دانشگاهی که با حضور سورنا ستاری معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری افتتاح شد مرکز رشد دانشگاه علوم تحقیقات است. این مرکز از جمله مراکزی است که با هدف کاربردی کردن و تبدیل علم به ثروت ضمن حمایت و پشتیبانی، خدمات متنوع و گوناگونی را به محققان و پژوهشگران ارائه می دهد و به دنبال تحقق دانشگاه نسل سوم و تبدیل شدن به دانشگاه کارآفرین است.

در حال حاضر شرکت ها و واحد های فناوری در حوزه هایی نظیر پزشکی، اتوماسیون رباتیک، جواهرسازی، اپلیکیشن ورزش و سلامت، ساخت موتور های کوادکوپتر در این مرکز استقرار یافته اند که با توجه به درخواست های ارائه شده، به زودی شرکت ها و واحد های فناور گوناگونی در این مرکز مستقر خواهند شد.

البته ظاهرا هنوز سایت اصلی این مرکز به روز نیست و اطلاعات چندانی در اختیار متقاضیان قرار نمی دهد.

ایران کشوری جوان و رو به توسعه است؛ کمبود بازار کار، دانشگاه را به محلی برای رسیدن به آمال و آرزو ها و ساختن آینده ای بهتر بدل نموده است. از آن سو دانشگاه به عنوان محلی برای انسان سازی و بارور کردن افکار وظیفه دارد این آمال و آرزو ها را به سمتی درست راهنمایی کند به گونه ای که فارغ التحصیلان به جهت کمی و کیفی بتوانند برای خود و جامعه موثر باشند.