چگونه و چه زمانی روغن گیربکس خودروی خود را عوض کنیم؟ - مجله سلو بلاگ

تشخیص رنگ شدگی خودرو خرید خودرو های کارنموده یا دست دوم به یکی از رخداد های مرسوم در بازار خودرو ایران تبدیل شده است.

تمامی خودرو های درون سوز به انبوهی از روانکار ها مجهز هستند که از جمله آن ها می توان به روغن موتور، روغن گیربکس (واسکازین)، ضد یخ و آب اشاره نمود. وظیفه تمامی این روانکارها، مرطوب نگه داشتن سطوح داخلی پیشرانه و قطعات آن است تا از سایش و فرسایش جلوگیری نمایند.

تمامی روانکار ها در فواصل زمانی منظم به تعویض احتیاج خواهند داشت و در این مقاله فرآیند تعویض روغن گیربکس را برای شما توضیح می دهیم.

چرا باید روغن گیربکس را تعویض کنیم؟

ممکن است در ابتدا این پرسش برای شما پیش آید که چرا باید روغن گیربکس را عوض کنیم؟ در پاسخ باید گفت که روغن گیربکس نیز همانند روغن موتور عمر مفید دارد و پس از سرانجام عمر مفید، بایستی نسبت به تعویض آن اقدام کرد. البته دوام روغن گیربکس بالاتر است و فاصله زمانی تعویض آن نیز بیشتر از فاصله زمانی تعویض روغن گیربکس خواهد بود.

روغن گیربکس نیز همانند روغن موتور یک ساختار شیمیایی دارد که با گذشت زمان و جذب حرارت و آلودگی، این ساختار از بین می رود. علاوه برآن مقداری از روغن همیشه در معرض تبخیر قرار گرفته است و به مرور حجم روغن موجود در گیربکس کاهش می یابد.

در دفترچه راهنمای خودروها، زمان لازم برای تعویض روغن گیربکس اعلام شده است و توصیه می کنیم تا پیش از فرا رسیدن موعد آن، نسبت به تعویض روغن گیربکس اقدام کنید.

تعویض روغن گیربکس برای هر دو نوع جعبه دنده یعنی دستی و اتوماتیک ضروری است. خودرو های مجهز به گیربکس اتوماتیک احتیاج به مراقبت بیشتری دارند و فاصله تعویض واسکازین آن ها کمتر است. خودرو های مجهز به گیربکس دنده ای حساسیت کمتری نسبت به تعویض واسکازین دارند، اما ضروری است تا سطح روغن گیربکس آن ها در حد مطلوب حفظ گردد تا چرخ دنده های داخلی گیربکس به یکدیگر نچسبند.

کارشناسان و خبرگان حوزه خودرو توصیه می نمایند که به ازای هر 50 هزار کیلومتر پیمایش، روغن گیربکس خودرو را تعویض کنید. با این حال تعویض روغن گیربکس برای افرادی که از اتومبیل خود استفاده بیشتری دارند (همانند رانندگان تاکسی، آژانس و مسافربر های شخصی) احتیاج است تا هر 25 هزار کیلومتر نسبت به تعویض روغن گیربکس اقدام نمایند.

تعویض روغن گیربکس چه تاثیری روی عملکرد خودرو دارد؟

بیشتر اتومبیل های موجود در ایران به جعبه دنده دستی مجهز هستند. از آن جایی که تعویض دنده ها در این گیربکس به وسیله راننده صورت می گیرد، وی به خوبی متوجه خشک بودن یا سفت بودن دنده ها خواهد شد. اگر چنین نشانه ای در گیربکس بروز پیدا کرد، ضروری است تا نسبت به بازبینی روغن گیربکس اقدام کنید.

تعویض روغن گیربکس سبب خواهد شد تا چرخ دنده های جعبه دنده به خوبی بچرخند و مسئله ای برای سوار شدن روی یکدیگر نداشته باشند. روانکاری بهتر قطعات، عمر مفید آن ها را نیز افزایش می دهد. کاهش سطح واسکازین در گیربکس سبب می گردد تا قطعات متحرک بر اثر افزایش حرارت به یکدیگر بچسند و دچار سوختگی شوند.

بدیهی است که روانکاری بهتر قطعات داخلی گیربکس، موجب کاهش سطح حرارت آن ها نیز خواهد شد. حرارت کمتر گیربکس به معنای کارکرد بهتر آن است و البته هرچه قطعات جعبه دنده بهتر کار نمایند، سر و صدای آن ها نیز کاهش خواهد یافت.

چه زمانی موعد تعویض واسکازین فرا می رسد؟

همان گونه که در قسمت های قبل اشاره نمودیم، موعد تعویض روغن گیربکس هر اتومبیل در دفترچه راهنمای آن ذکر شده است. با این حال تعویض واسکازین به نوع استفاده از خودرو بستگی دارد. برای مثال افرادی که به طور روزمره از خودرو استفاده می نمایند، احتیاج به تعویض واسکازین در فواصل زمانی کوتاه تری خواهند داشت. علاوه بر دفترچه راهنمای خودرو، معمولا روی قوطی واسکازین نیز زمان تعویض آن اعلام شده است.

با این حال نشانه هایی وجود دارد که زمان تعویض واسکازین را به اطلاع شما می رساند. تعویض سخت دنده ها، در رفتن دنده ها و سر و صدای زیاد گیربکس نشانه هایی از شرایط نامطلوب جعبه دنده هستند. ممکن است این ایرادات با اضافه کردن مقداری واسکازین حل گردد، اما توصیه می کنیم سطح و کیفیت روغن گیربکس را در فواصل زمانی مختلف چک کنید.

برای چک کردن سطح روغن گیربکس نیز راه های مختلفی وجود دارد. بعضی خودرو ها به گیج نشان دهنده شرایط واسکازین مجهز هستند؛ بنابراین همانند روغن موتور، می توانید سطح و مقدار کیفیت روغن گیربکس را نیز مورد سنجش قرار دهید. در خودرو های ساده تر، این گیج وجود ندارد و از این رو برای سنجش کیفیت و سطح روغن گیربکس، بایستی از یک مکانیک خبره یاری بخواهید.

زمان تعویض واسکازین در گیربکس های دستی بین 48000 تا 80000 کیلومتر خواهد بود، در حالی که گیربکس های اتوماتیک در فاصله 96000 تا 160000 کیلومتر به تعویض روغن گیربکس احتیاج خواهند داشت. بعلاوه توصیه می گردد تا فیلتر روغن گیربکس را نیز به همراه واسکازین تعویض کنید.

یک راه خوب برای سنجش مقدار کیفیت روغن گیربکس، مشاهده و آنالیز رنگ آن است. روغن گیربکس نو معمولا شفاف است و با گذر زمان و جذب رسوبات، رنگ آن تیره می گردد. بعلاوه اگر روغن گیربکس اکسید گردد، بوی سوختگی از خود متصاعد می نماید. هنگامی که روغن گیربکس به رنگ قهوه ای تیره، سیاه یا صورتی روشن در می آید، زمان تعویض آن فرا رسیده است.

چگونه روغن گیربکس عوض کنیم؟

تعویض واسکازین کاری نیست که در گاراژ شخصی قابل انجام باشد و بهتر است تا برای انجام این کار از یک مکانیک خبره یاری بخواهید. با این حال روند تعویض روغن گیربکس در تمامی شرایط یکسان است.

نخست بایستی سوراخ تخلیه روغن گیربکس را پیدا کنید که معمولا در لایه های زیرین مجموعه قوای فنی قرار گرفته است. سطل یا ظرفی را زیر آن قرار دهید تا روغن گیربکس سوخته در آن بریزد. خالی شدن این سطل مدتی به طول می انجامد، چرا که حجم روغن موجود در گیربکس خودرو های ایرانی بین 2 الی 3 لیتر خواهد بود.

واشر و فیلتر گیربکس را آنالیز نموده و آن ها را تمیز کنید. در صورتی که این واشر و فیلتر بیش از حد فرسوده شده اند، بایستی تعویض شوند. آن ها را پس از تخلیه کامل روغن گیربکس سوخته در جای خود ببندید.

دریچه بالای مخزن گیربکس را پیدا کنید و با استفاده از یک نازل مناسب، روغن گیربکس نو را درون آن بریزید. واسکازین مناسب هر گیربکس در دفترچه راهنمای خودرو ذکر شده است و علاوه برآن می توانید از مشاوره تعمیرکاران خبره برای خرید آن بهره ببرید.

بیشتر خودرو های داخلی همانند محصولات خانواده پژو 206، پژو 405، سمند، پژو 207 و رانا به روغن گیربکس 75W80 احتیاج دارند. با این حال گرید روغن و درجه استاندارد آن با توجه به هر جعبه دنده فرق دارد.

پس از پر کردن مخزن گیربکس به مقدار کافی، اجازه دهید تا روغن درون مخزن ته نشین گردد. سپس موتور را روشن کنید تا روغن به جریان افتد. سطح روغن گیربکس را مجدد چک کنید. سپس مدتی را با خودرو حرکت کنید تا قطعات جعبه دنده با روغن نو آمیخته شوند.

کلام آخر

تعویض روغن گیربکس یکی از فرآیند های حیاتی برای هر خودرو است. در واقع شالوده اصلی قوای فنی هر اتومبیل را موتور و گیربکس تشکیل می دهند و به همین علت بایستی نسبت به سلامت جعبه دنده حساس باشید.

عدم تعویض به موقع روغن گیربکس مسائل بسیاری را برای اتومبیل شما به همراه خواهد داشت، به ویژه اگر خودرو شما به جعبه دنده اتوماتیک مجهز باشد. گیربکس های اتوماتیک حرارت و فشار بیشتری نسبت به جعبه دنده های دستی تحمل می نمایند و از این رو مقدار تبخیر روغن در آن ها بیشتر است.

آسیب تماشا قطعات داخلی گیربکس، افزایش بیش از حد دور موتور، تعویض دنده های سخت، لرزیدن خودرو و انتشار صدا های ناهنجار و در آخر داغ شدن بیش از حد گیربکس بخشی از پیامد های عدم تعویض به موقع واسکازین هستند. اگر مدت زمانی را در ترافیک سپری نموده اید و احساس می کنید اتومبیل شما بوی سوختگی می دهد، احتمالا با مسائلی در ناحیه گیربکس و واسکازین روبرو هستید.

چگونه روغن گیربکس خودروی خود را عوض کنیم؟

باید یادآوری کنیم که تعویض واسکازین یک فرآیند تخصصی است و بایستی به وسیله یک تعمیرکار ماهر انجام گردد. اینکه چه مقدار واسکازین، با چه کیفیتی و چگونه در گیربکس ریخته گردد به تخصص و دانش احتیاج دارد. از این رو اکیدا توصیه می کنیم که برای تعویض روغن گیربکس از مشاوره و همکاری تعمیرکاران خبره یاری بخواهید. به یاد داشته باشید که تعویض زودهنگام روغن گیربکس، شما را از دردسر های بسیاری در امان نگه خواهد داشت.

منبع: دیجیاتو