ساخت نانوکاتالیستی برای کنترل فرآیندهای فراوری دارو - مجله سلو بلاگ

در واقع به دلیل ماهیت مغناطیسی این کاتالیست، به سادگی با اعمال میدان مغناطیسی قابل جمع آوری از محیط واکنش بوده و در نتیجه در محصول نهایی، ذرات کاتالیست وجود نخواهد داشت. با این کار می توان خلوص محصول نهایی را در صنعت فراوری دارو افزایش داد.

خالص سازی دارو و محصولات دارویی یکی از چالش های موجود در صنعت داروسازی است که توجه بسیاری از پژوهشگران حوزه داروسازی را به خود معطوف نموده است. از جمله موادی که به صورت ناخالصی در دارو باقی می ماند، ترکیبات کاتالیستی است که در طول فرآیند فراوری به سیستم اضافه می گردد. بعد از انجام واکنش، ضروری است کاتالیست ها از سیستم خارج شوند اما بخشی از این کاتالیست ممکن است در محصول نهایی باقی بماند.

برای حل این مشکل محققان دانشگاه مراغه با همکاری پژوهشگرانی از چین و استرالیا اقدام به استفاده از ذرات مغناطیسی با ساختار هسته ای پوسته ای کردند که به سادگی با آهن ربا قابل زدایش است.

صادق رستم نیا پژوهشگر گروه شیمی دانشگاه مراغه و برنده جایزه ابوریحان سال 1396 درباره این طرح پژوهشی گفت: ترکیبات آهن در حضور آب اکسیژنه عمدتاً جهت فراوری رادیکال را پیش می گیرند که به آن فنتون می گویند که می تواند در یک جهت بالقوه در بعضی فرآیندهای شیمیایی مانند اکسایش مواد و تصفیه به کار رود.

وی اضافه کرد: در این کار ما ترکیبی هوشمند موسوم به FeQ3 ساختیم. این ترکیب حاوی آهن و نیتروژن بوده که گروه های عاملی روی آن قرار گرفته است. به دلیل وجود آهن در هسته FeQ3، این ساختار با میدان مغناطیسی برهمکنش دارد. ما از همین نقطه آغاز کردیم، به این ترتیب که با فراوری یک کامپوزیت مغناطیسی که می تواند شبیه فنتون عمل کند اکسایش سولفیدهای اورگانیک به صورت انتخابی به سولفوکسید متناظر انجام می گردد.

به گفته وی، این همان محصولی است که به سادگی با آهن ربا از محیط واکنش قابل زدایش است و در نتیجه از نظر صنعت و به خصوص در صنایعی مثل صنایع دارویی ارزشمند است.

رستم نیا گفت: نکته کلیدی این کار تحقیقاتی آن است که تمرکز اصلی در حوزه کاتالیست و مبتنی بر فناوری شیمی سبز و مغناطیسی است. در واقع نقطه قوت این فناوری قابل بازیافت بودن و در نتیجه کاهش هزینه و مقدار مصرف کاتالیزور است و چون فرآیندها در سطح نانوساختار انجام می شوند، سرعت بیشتری خواهند داشت.

وی در ادامه گفت: این ساختار که در صنایع تبدیلی دارویی قابل استفاده است در حد چند گرم ساخته شده و قابل افزایش است و به کارگیری این کاتالیست در تهیه کاتالیزورهای سبز با کاربردهای محیط زیستی گام بعدی این پروژه است.

این طرح حاصل کوشش های گروه تحقیقاتی صادق رستم نیا عضو هیئت علمی گروه شیمی در سال 1398 و یک گروه تحقیقاتی از کشور چین است. نتایج این کار در مجله Journal of Colloid and Interface Science با ضریب تأثیر 091/5 (جلد 511، سال 2018، صفحات 447 تا 455) منتشر شده است.