نگاهی به آمار بچه ها بی هویت در استان های شرقی ایران - مجله سلو بلاگ

خبرنگاران، سمانه معظمی: براساس گزارشی که یونیسف به تازگی در ماه جاری میلادی درباره آمار بچه ها بدون شناسنامه در دنیا منتشر نموده، کشورهای افغانستان و پاکستان یعنی همسایه های استان های مذکور جزو کشورهایی هستند که 50 تا 70 درصد بچه هاشان یا شناسنامه ندارند یا حتی تولدشان ثبت نشده است. در افغانستان بیش از 75 درصد و در پاکستان بیش از 50 درصد بچه ها شناسنامه ندارند. طبق گزارش یونیسف، آمار ثبت تولد بچه ها در ایران بالای 90 درصد است که شرایط مناسبی است.

احمد میدریمعاون رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی دی ماه سال گذشته گفت که 49 هزار کودک بدون شناسنامه در ایران زندگی می نمایند. (ایسنا)

اما رضا شیران خراسانی، نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی سال گذشته از وجود یک میلیون کودک بدون شناسنامه در ایران اطلاع داد. بنابر گفته این عضو کمیسیون اجتماعی مجلس، بچه ها بی هویت، معضل بزرگ استان های مرزی کشور به ویژه سیستان و بلوچستان و خراسان رضوی محسوب می شوند. (سلامت نیوز)

پیشتازی آسیا و آفریقا

بنابر گزارش یونیسف، از 237 میلیون کودک زیر 5 سال در سراسر دنیا که شناسنامه ندارند، جنوب آسیا بیشترین بچه ها بدون شناسنامه را دارد(77 میلیون). در جنوب و شرق آفریقا 66 میلیون، مرکز و غرب آفریقا 50 میلیون، شرق آسیا 33 میلیون، خاورمیانه و شمال آفریقا 7 میلیون، آمریکای لاتین 4 میلیون و آسیای مرکزی و اروپای شرقی 400 هزار کودک بدون شناسنامه ثبت شده است.

در همین حال، 166 میلیون کودک زیر 5 سال در سراسر دنیا نه تنها شناسنامه ندارند بلکه تولدشان ثبت هم نشده است؛ یعنی یک کودک از هر چهار کودک. از این 166 میلیون کودک نیمی از آنها در 5 کشور هند، نیجریه، اتیوپی، پاکستان و کنگو زندگی می نمایند.

جنوب و شرق آفریقا 51 میلیون، جنوب آسیا 51 میلیون، مرکز و غرب آفریقا 43 میلیون، شرق اسیا 14 میلیون، خاورمیانه و شمال آفریقا 4 میلیون، آمریکای لاتین 3 میلیون و مرکز آسیا و اروپای شرقی 300 هزار کودک زیر پنج سال را که تولدشان ثبت نشده در خود جای داده اند.

در بیشتر کشورهای جنوب و شرق آفریقا دست کم یک چهارم بچه ها زیر پنج سال شناسنامه ندارند. این آمار در کشورهای روآندا، کنیا و زامبیا بالای 60 درصد است. در همین حال، آمار بچه ها بدون شناسنامه و ثبت نشده در آمریکای شاقتصادی و اروپای غربی صفر است.

چرا تولدها ثبت نمی گردد؟

تخمین زده می گردد هزینه صدور شناسنامه بزرگ ترین مانع برای ثبت تولد است. در بعضی کشورها اصلا شناسنامه صادر نمی گردد و هیچ مدرکی به خانواده ها داده نمی گردد. گاهی هم شناسنامه، هفته ها و ماه ها بعد از ثبت صادر می گردد، اما خانواده ها برای دریافت آن مراجعه نمی نمایند. دوری ازمراکز ثبت احوال، مطلع نبودن خانواده ها از اهمیت ثبت و سنت های بومی از دیگر دلایل است.

چرا ثبت تولد مهم است؟ داشتن شناسنامه امکان دفاع از حقوق افراد و اطمینان از دسترسی به خدمات اجتماعی از جمله سلامت و تحصیلات را فراهم می نماید.

اولین مرحله برای این که یک فرد به عنوان یک شخصیت دارای حقوق فردی و اجتماعی در جامعه شناخته و صاحب ملیت گردد، ثبت تولد و دریافت شناسنامه و مدرک هویتی است. وقتی سن افراد معین و ثبت شده باشد، آسیب های اجتماعی از جمله کار و ازدواج بچه ها هم کاهش می یابد.

هدف 2030

مجمع عمومی سازمان ملل متحد سال 2015 طرح ثبت تولد همه نوزادان تا سال 2030 را هدف گذاری کرد. یونیسف با تهیه آخرین آمار از بچه ها بدون هویت در ماه جاری میلادی، شرایط فعلی کشورها و راهی که باید برای رسیدن به این هدف در پیش بگیرند، ترسیم نموده است.

یونیسف پیشنهاد می نماید دولت ها با حذف هزینه ثبت و افزایش دسترسی مردم به مراکز ثبت احوال به افزایش آمار ثبت تولد بچه ها یاری نمایند. اطلاع رسانی و آموزش والدین نیز از اقدامات مهمی است که با یاری انجمن های مردمی می تواند به رشد این آمار یاری کند.

این سازمان امیدوار است دولت ها با اقدامات گفته شده بتوانند آمار ثبت تولد را تا سال 2030 به بالای 99/5 درصد برسانند.

اما اگر اقدامات کنترل نماینده انجام نگردد، پیش بینی می گردد تعداد بچه های که تولدشان ثبت نشده فقط در کشورهای جنوب صحرای آفریقا از 100 میلیون نفر عبور کند. در اهمیت اقدامات کنترلی همین بس که آمار بچه های که تولدشان ثبت نشده در صورت اجرا نشدن برنامه های توسعه ای در سال های اخیر، اکنون به 266 میلیون نفر می رسید.

پیشرفت های اخیر

گزارش یونیسف حاکی است در حالی که تا دو دهه پیش حدود 40 درصد بچه ها تولدشان ثبت نمی شد، در سال های اخیر پیشرفت خوبی در این زمینه مشاهده شده است. البته برای رسیدن به اهداف سال 2030 باید قدم های بیشتری برداشت.

آمار پیشرفت کشورها در ثبت تولد فرزندان با یکدیگر تفاوت دارد. برای مثال در حالی که در هند آمار ثبت هم در بین خانواده های فقیر و هم در خانواده های غنی در سال های اخیر افزایش داشته، اما در پاکستان این آمار فقط در خانواده هایی که شرایط اقتصادی بهتری دارند گزارش شده است.

در حوزه ثبت تولد و دریافت شناسنامه، تفاوتی بین دختر و پسر وجود ندارد؛ اما احتمال ثبت نشدن تولد بچه های که در روستا زندگی می نمایند بیشتر از بچه های است که در شهر زندگی می نمایند.

با این که آمار ثبت نکردن تولد در کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا بالا نیست، اما پیشرفت قابل ملاحظه ای در آمار این کشورها در سال های اخیر دیده نشده است که می تواند به دلیل ناآرامی ها در منطقه باشد.