گذران روز؛ داستان هایی از آلمان، برای تنهایی، عشق و غربت - مجله سلو بلاگ

مجموعه داستان گذران روز، کتابی که در این نوشته به معرفی آن می پردازیم، مجموعه ای از 15 داستان نوشته چهار نویسنده نسل جدید (دست کم در زمان چاپ کتاب) آلمان یعنی یودیت هرمان، اینگو شولتسه، زیبیله برگ و یولیا فرانک است. این داستان ها به انتخاب محمود حسینی زاد، مترجم خوش نام و مسلط بر ادبیات آلمانی گرد هم آمده اند. همان طور که این مترجم می گوید، ادبیات آلمان برای مخاطب فارسی زبان ناآشنا نیست چون گوته را می شناسد و همچنین هسه و مان و کافکا و از میان متاخرین، برشت و گراس. اما این تنها باریکه ای از رودی پهن است. در حالی که ادبیات آلمان هرروز نویسندگان ممتازی را به جهان معرفی می نماید، شناخت ما همچنان به نویسندگانی محدود است که اغلب از مرگشان بیش از یک قرن گذشته است.

مجموعه داستان گذران روز، روایت ادبیات آلمان حال حاضر

مجموعه داستان گذران روز حدود پانزده سال پیش ترجمه و منتشر شده و در آن موقع نویسنده های کتاب، همگی جوان و حدودا 35 تا 40 ساله بوده اند. حسینی زاد در مقدمه کتاب به شیوایی به ویژگی های نویسندگی این نسل جدید از نویسندگان آلمانی پرداخته است. نویسندگانی که در اوان جوانی شاهد بزرگترین تحول آلمان معاصر یعنی برچیده شدن دیوار برلین بوده اند. نویسندگانی که بعضا زندگی در شرایط عجیب و پیچیده آلمان شرقی را تجربه نموده اند و بالاخره جامعه ای را دیده اند که در تکاپوی سازگار شدن با عواقبی که در پسِ هر تحول بزرگی مورد انتظار است، ادبیاتی جدید و همه گیر را از نویسندگان طلب می نماید.

این ادبیات جدید را در آلمان همین نویسندگان جوان ساخته اند؛ جهانی جدیدی که ویژگی های آن را حسینی زاد در مقدمه این کتاب و البته مقدمه ای در کتابی دیگر با عنوان این سوی رودخانه اًدر نوشته یودیت هرمان (یکی از 4 نویسنده گذران روز) آورده است. بعضی از این ویژگی ها که ممکن است پیش از خواندن کتاب برای شما جذاب باشد، از این قرار است:

- تنوع و گوناگونی در فرم و ساختار و به خصوص در موضوع این آثار به چشم می خورد

- بیش تر فراوری نمایندگانش زن ها بوده اند.

- محور اصلی، عشق و فرد است و آنچه در حول وحوش آن می گذرد؛ دلتنگی، بیگانه بودن در جمع، عدم توانایی در برقراری ارتباط، سرخوردگی.

- هیچ گونه جهانی آرمانی بنا نمی گردد.

- از کندوکاوهای روانشناختی خبری نیست.

- قهرمان های این نسل با هم ملاقات می نمایند، روزمرگی را تجربه می نمایند و گفته هایشان پیچ وخم ندارد.

یودیت هرمان

معروف ترین نویسنده ای که در کتاب گذران روز از او داستان کوتاه می خوانیم، یودیت هرمان است. این نویسنده با چاپ اولین کتابش به نام خانه ییلاقی، بعدا سروصدای زیادی به پا کرد و منتقدان این کتاب را صدایی تازه از ادبیات آلمان خواندند. دومین کتاب او هم با نام هیچ چیز جز ارواح اثر موفقی بود و جوایز متعددی که هرمان از این دو کتاب به ارمغان آورد، شهرتش را بیشتر و بیشتر کرد. او همچنان در زادگاهش یعنی برلین زندگی می نماید و نویسندگی شغل اصلی اوست. هرمان با تجربه تحصیل در رشته های فلسفه و آلمان شناسی، مدتی روزنامه نگار بوده است و دوره کارآموزی اش را در نیویورک گذرانده است. قالبی که یودیت هرمان را با آن می شناسیم، بدون شک داستان کوتاه است. لحن روان و زبان دور از پیچیدگی او اولین مشخصه ای است که داستان های او را به دل می نشاند. جالب آن که خودش تعریف می نماید در ابتدای راه نوشتن، استادش نوشته های او را مهمل و بسیار بد می دانسته و همین باعث شده دو سالی دست به قلم نبرد!

یودیت هرمان اولین بار با همین کتاب گذران روز به بازار کتاب ایران معرفی گردید و سه داستان خانه ییلاقی، بعدا، سونیا و خاتمهِ چیزی از او در این کتاب آورده شده است. بعدتر کتاب های دیگری از او به فارسی ترجمه و چاپ شده اند که جدیدترینشان لتی پارک با ترجمه محمود حسینی زاد (نشر افق) است.

در داستان کوتاه خاتمهِ چیزی یودیت هرمان روایت دختری را از مرگ مادربزرگش بازگو می نماید. در بخشی از این داستان می خوانیم:

اینگولو شولتسه

اینگولو شولتسه نویسنده دیگری است که در این کتاب شش داستان از او را می خوانیم. او از سوی بعضی منتقدان در اوایل قرن بیست و یکم، بزرگترین نویسنده جوان آلمان شناخته شده است و در سال 1998 نام او به عنوان یکی از پنج نویسنده مهم اروپایی در مجله نیویورکر آمده است. تحصیلات او در حوزه زبانشناسی است و مدتی مدیر هنری تئاتر شهر آلتنبورگ بوده است.

ردپای سیاست را در آثار قدیمی تر به وضوح و در بقیه آثار شولتسه کمابیش می توان مشاهده کرد. سابقه این روحیه سیاسی را نه فقط در آثار، بلکه شاید در زادگاهش باید جست. او در در درسدن واقع در آلمان شرقی متولد شده است و فعالیت های سیاسی او در جهت حرکت به سمت آلمان یکپارچه و اتحاد دو آلمان بوده است. شولتسه مدتی هم در ارتش ملی خلق (آلمان شرقی) خدمت نموده اما پس از آن رویه سیاسی دیگری را پیش گرفت و برای چاپ نشریه سیاسی اش در پترزبورگ اقامت کرد تا از شبکه اطلاعات آلمان شرقی در امان بماند. شش داستانی که از شولتسه در کتاب گذران روز آورده شده، حاصل تجربه ای است که او از این دوران دارد و در اولین کتابش به نام سی وسه لحظه شادمانی به چاپ رسانده است. شهرت شولتسه با اولین کتابش به جهان رسید و سه داستان از این کتاب در مجله نیویورکر ترجمه و چاپ شد.

شولتسه به جز داستان کوتاه، قالب های دیگری مثل رمان را برای نوشتن تجربه نموده و حتی کوشش نموده سبک های متفاوتی را به کار ببندد. خودش می گوید: ادبیات برای من یعنی دیدن جهان در قطره های آب. من یک آفتاب پرستم و از داشتن سبکی واحد دوری می کنم.

داستان کوتاه گذران روز از اینگلو شولتسه که نام کتاب هم از روی آن برداشته شده، به قدری کوتاه است که شاید در صفحه بعد دنبال ادامه اش بگردید! اما در واقع حرف نویسنده همان است که خواندید؛ همان که از گذران روز انتظار می رود و با پیشنیه ای که از این نویسنده سراغ داریم، به عنوان مهاجری که از کشور خود گریخته تا درواقع نجاتش دهد، روایتی است از غربت. داستان بعدی، برف هم کمی طولانی تر اما به همین اختصار و مینی مالیستی است. از شولتسه در این شش داستان انتظار یک داستان کلاسیک دارای مقدمه، بدنه و خاتمه بندی را نداشته باشید!

در بخشی از داستان آناتولی و ایرنیا وقتی ایرینا می خواهد آناتولی را مجاب به خریدن اسلحه کند، روایت نویسنده از صحنه ای که سه زن درباره خرید اسلحه مذاکره می نمایند، این طور است:

زیبیله برگ

زیبیله برگ، نویسنده سوم مجموعه داستان گذران روز هم متولد آلمان شرقی است و همچنین تابعیت سوییس را دارد. از این نویسنده سه داستان آرامش، پشت سرش و فکر و خیال در کتاب ترجمه شده است. او می گوید از کودکی رویای نویسنده شدن در سر داشته است و حالا که در نیمه میانسالی است تجربه های متنوعی از نوشتن دارد. از مقاله نویسی تا نمایشنامه نویسی و داستان کوتاه و رمان و… . برگ شغل های متنوعی را هم تجربه نموده و به جز نویسندگی، عروسک گردانی و کتابفروشی هم نموده است. اولین کتاب او حدود سی سالگی اش با نام چند نفری دنبال خوشبختی اند و از خنده روده بر می شوند منتشر شد. این کتاب یک رمان بود و چهار سال بعد برگ را به تجربه داستان کوتاه در کتاب اول اخبار ناجور کشاند. داستان هایی که از او در گذران روز می خوانیم، از همین کتاب انتخاب شده اند.

زیبیله برگ همچنان فعال است و فهرست بلندبالایی از جوایز را هم چه در زمینه نویسندگی و چه در حوزه ها دیگر کاری اش در کارنامه دارد.

داستان فکر و خیال از زیبیله برگ آغازی تکان دهنده از تجربه مرگ دارد که از سابقه زندگی نویسنده تحت دولتی سرکوبگر ریشه می گیرد.

یولیا فرانک

یولیا فرانک، نویسنده سه داستان کوتاه کیک تخم مرغی، در قطار و دوست خانوادگی در این کتاب، نماینده تمام عیاری از همان نسل نویسندگانی است که کودکی را در آلمان شرقی گذرانده اند و آنچه نوشته اند بیشتر از هر چیز برآیند تجربیات و خاطرات شخصی آنهاست. داستان های یولیا فرانک از عشق و هوس مایه گرفته اند. او در آثارش به ردپایی که آلمان دوپاره تا همواره در زندگی این نسل باقی گذاشته، می پردازد و پس از آن هم امیدی را توصیف می نماید که بنا بود دریچه ای باشد به سوی آزادی بعد از اتحاد دو آلمان اما گویی که اسارت دیگری در انتظار جامعه آلمان بوده است.

تجربه اسارات برای یولیا فرانک یک استعاره و حتی نظیر آن چیزی نیست که اغلب مردم در برلین شرقی به یاد دارند؛ او درواقع نه ماه از زندگی اش را در هشت سالگی در اردوگاه پذیرش اضطراری گذرانده است. این تجربه برای او منجر به خلق رمان آتش اردوگاه در فضای همین اردوگاه شد. اما آثاری که از او در کتاب گذران روز به چاپ رسیده، از کتاب فرود با چرخ بسته با عنوان فرعی قصه های قابل لمس انتخاب شده اند. بن مایه داستان های این کتاب، تنهایی و پناه بردن از آن به روابطی سست با پایه های بنا شده روی هوس است. داستان ها را زنان و دخترانی روایت می نمایند که در مواجهه با تنهایی بی فایده و بی حاصل خود را اسیر جهانی خیالبافی ها نموده اند.

در بخشی از داستان در قطار روایت دختری را می خوانیم که برای شرکت در مراسم عروسی دوستش سوار قطار شده است و انتخاب قطار به جای هواپیما را درواقع گریزی از تنهایی یا کورسوی امیدی برای نجات از آن می داند.

مجموعه داستان گذران روز با ترجمه محمود حسینی زاد اولین بار در سال 1384 توسط نشر ماهی به چاپ رسید و می توانید نسخه الکترونیکی آن را در فیدبیو مطالعه کنید.

bestcanadatours.com: مجری سفرهای کانادا و آمریکا | مجری مستقیم کانادا و آمریکا، کارگزار سفر به کانادا و آمریکا

pariha.com: پریها مجله گردشگری، خبری، موفقیت، آشپزی و سرگرمی میباشد.